Parkinson hastalığının tedavisinde son 50 yılda büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Bu hastaların kuvvet, duyusal ve mental durumları öncelikle çok iyi değerlendirilmelidir. “Hastalık yoktur, hasta vardır” prensibi, Parkinson hastalarında daha çok önemlidir.
Parkinson Hastalığı (PH), titreme ve hareketlerde, özellikle de yürümede yavaşlama ile karşımıza çıkar. Titremenin birçok nedeni olsa da, PH en sık görülen nedenlerden biridir. Bu yakınmalar yaşam kalitesini ciddi şekilde bozar. Hastalar, su dahi kendi kendine içemeyecek duruma gelebilir.
Bu yakınmalar, ciddi yaşam kalitesindeki azalmalar ve ilaçtan fayda görmeme durumu; cerrahi seçenekleri düşünmeye zorlar. Parkinsonlu hastalarda %40-50 oranında depresyon bulgularına rastlanır. Depresyon; kadınlarda, depresyon öyküsü olanlarda ve 55 yaşından önce Parkinson hastalığına yakalananlarda daha sık görülür.
PH’nın temelinde beynin derin bölgelerindeki yapılarda sorunlar olduğu için cerrahi girişimlerde bu yapılara yönelik müdahaleler bulunur. Cerrahi tedavinin etkinliğinde en önemli faktör doğru hasta seçimidir. Hasta seçiminde mevcut bilimsel kriterlere uyum; cerrahi başarı şansını artırır. Multidisipliner bir yaklaşım ile nörologlar, beyin cerrahları ve psikiyatri uzmanları birlikte çalışmalıdırlar.
PH’da dopamin eksikliği nedeni ile bu eksikliği gidermek için ilaç tedavisinde sıklıkla leva dopa kullanılır. Uzun süre bu ilacın kullanılması ile bir takım yaşamı zorlaştırıcı hareket bozuklukları ortaya çıkabilir. Cerrahi yaklaşım, beynin PH’na neden olan derin bölgelerinin harap edilmesi veya stimule edilmesi şeklinde farklılık gösterir. İlgilendiğimiz yöntem ise derin beyin uyarımıdır (deep brain stimulation). Bu işlemin diğerinden farkı kalıcı harabiyet oluşturmamasıdır. Son 10 yılda daha da yaygınlaşmış ve birçok merkezde uygulanma şansı artmıştır.
Bu girişim, diğer beyin ameliyatlarına göre daha az risk taşır ama yine de bazı riskler mevcuttur. Bu normal bir ameliyattan farklıdır. Hasta uyanıktır ve hasta ile iletişim halinde işlem gerçekleştirilir.
Cerrahi girişim; hasta uyanıkken beyne genellikle 2 ayrı noktadan girişimde bulunulmasıdır. Bu işleme önce hastaya bu derin beyin noktalarını doğru tespit edebilmek için bir başlık takılır. Bu işlem lokal anestezi ile yapılır. MR ile hedef noktalar tespit edilir ve sonra operasyona alınır. Hasta uyanıktır. Operasyon sonrası tekrar Bilgisayarlı Beyin Tomografisi ile işlem kontrol edilir. Aynı seansta tekrar hasta operasyona alınır; bu kez uyutulur ve göğüs üstüne pil yerleştirilir ve bağlantıları sağlanır. Tüm bu işlemler yaklaşık 8-9 saat kadar sürer.
Daha sonraki günlerde cihazın ayarları yapılır. Bu şekildeki bir cerrahi ile titremelerde %60-70 azalma beklenir ve bu da hastanın yaşam kalitesinde olumlu sonuçlar ortaya çıkarır.
Bu yöntem, PH’ı tamamen ortadan kaldırmaz ancak hastanın yakınmalarında büyük ölçüde azalma sağlayarak; yaşam kalitesinde iyileşme sağlar. Böylelikle hasta, yardıma gereksinim duymadan yaşamını sürdürebilir. Hasta yakınları ile de cerrahi öncesi iyi bir iletişim kurulmalıdır. Süreç, uzun süreceği için hasta-doktor ve hasta yakınlarının iyi bir iletişim içinde olması, ameliyat sonrası hasta açısından çok faydalı olacaktır.
King’s College Hospital Londra-İngiltere’de Deep Brain Stimulation (DBS) konusunda üç ay süre ile çalışmak için bulundum. DBS özellikle Parkinson tedavisinde kullanılan ileri teknolojik bir girişim şeklidir. Halk tabiri ile hasta uyanıkken beyin ameliyatıdır.
King’s College, dünyanın en iyi 25 üniversitesi arasındadır ve İngiltere’nin en eski 4. üniversitesidir. King’s’in ünlü bilim adamları arasında Thomas Hodgkin ve Florence Nightingale, bizim de kolayca bildiğimiz ve anımsadığımız isimlerdir.
Spinal Kord Stimülasyonu
Baş Ağrısı